Torsten Klein tarafından kaleme alındı.| SMC Almanya, Gıda ve Ambalaj Stratejik Pazar Müdürü
ŞUBAT 2025
Gıda ve içecek sektöründe faaliyet gösterenler için, tam gıda güvenliğini sağlamak; toplum sağlığını korumak, tüketici güvenini sürdürmek ve yasal düzenlemelere uyum açısından hayati önem taşır. Bu kritik sektörde görev yapan bir gıda tesisi üretim mühendisi ya da makine üreticisiyseniz, sistemlerin ve bileşenlerin hijyenik tasarımını titizlikle değerlendirmeniz gerekir. Makinalar yalnızca etkili ve verimli performans sunmakla kalmamalı, aynı zamanda kirleticilere karşı en üst düzey koruma sağlamalı ve kolay temizlik olanağı sunmalıdır.
Gıda üretimi, fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve alerjen kaynaklı olmak üzere çeşitli bulaşma şekillerine maruz kalabilir. Önleyici bir yaklaşım kapsamında, otomasyon bileşenlerinin hijyenik tasarımını yöneten beş temel prensip vardır: kullanılan malzeme, temizliğin kolaylığı, hijyene erişimin kolay olması, suyun ve artıkların tahliyesinin kolaylığı ile bulaşmayı önlemek için alerjenlerin ayrıştırılması. Bu prensipler, gıda güvenliği verimliliğinizi en üst düzeye çıkarırken, tüketiciler için potansiyel yıkıcı sonuçların önüne geçer ve temizlik ile dezenfeksiyon işlemlerinden kaynaklanan maliyetli duruş sürelerini en aza indirir.
Yasalar ve yönetmelikler
Size hatırlatmak veya bildirmek bizim görevimizdir ki, gıda güvenliği yasal bir zorunluluktur. Gıda üretim ortamlarında kullanılan bileşenler ve sistemlerle ilgili pek çok yönetmelik bulunmaktadır. En önemlilerinden biri, Avrupa’da gıda işleme makineleri için hijyen ve temizlenebilirlik şartlarını belirleyen EN1672-2 standardıdır. Diğeri ise, gıda ile temas edecek malzeme ve ürünleri düzenleyen (EC) 1935/2004 Sayılı Yönetmeliktir.
(EC) 852/2004 Sayılı Yönetmelik : (Gıdaların hijyenini kapsayan) Gıda işletmelerinin HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları) ilkelerine dayalı bir gıda güvenliği yönetim sistemine sahip olmalarını zorunlu kılar.
HACCP, süreçlerinizi değerlendirmenize, potansiyel tehlikeleri belirlemenize, gerekli kontrolleri uygulamanıza, gıda güvenliğini artırmanıza ve operasyonel verimliliği iyileştirmenize yardımcı olur.
HACCP planları, BRCGS (Brand Reputation Compliance Global Standard), SQFI (Safe Quality Food Institute), IFS (International Featured Standards) ve FSSC 22000 gibi uluslararası sertifikasyon programı sahipleri tarafından en az üç yılda bir veya üretimde herhangi bir değişiklik olması durumunda gözden geçirilir.
Gıda ve içecek işleme tesisleri, bu denetimlerden başarıyla geçmek istiyorlarsa, URS (Kullanıcı Gereksinim Spesifikasyonu) dokümanlarında hijyenik tasarıma sahip ürünleri mutlaka bulundurmalıdır. Denetçiler, makinenin teslimatından sonra gereken özenin gösterildiğine dair kanıtlarla birlikte bu belgeyi talep edecektir. Örneğin, makine üreticinizden 304 paslanmaz çelikten yapılmış ve yüzey pürüzlülüğü RA 0,8 µm olan (URS’nizde belirtildiği gibi) aktüatörler kullanmasını istiyorsanız, uyumluluğu mutlaka kontrol etmelisiniz. Bu şartların yerine getirilmemesi durumunda, uygunsuzluk raporu düzenlenecektir.
Gıda hijyeni güvenliği amacıyla geliştirildi
Hijyenik tasarım konusunda Avrupa’daki temel otorite EHEDG’dir (European Hygienic Engineering & Design Group). SMC, EHEDG standartlarına uygun pnömatik bağlantı elemanı olarak KFG2H-E serisi* ürünlere sahiptir.
Bir konsept olarak, EHEDG uyumlu tüm bileşenler, yıkama solüsyonunun daha iyi akışı ve sıvı birikiminin azaltılması için yuvarlatılmış tasarıma sahip olur. Diğer EHEDG tasarım kılavuzları arasında; dış yüzey pürüzlülüğünün RA 0,8 µm veya daha az olması, köşe yarıçaplarının 3 mm veya daha fazla olması, yüksek korozyon direncine sahip paslanmaz çelik malzeme kullanımı ve (EC) 1935/2004 Sayılı Yönetmeliğe uygun kauçuk malzemeden yapılmış conta sızdırmazlıkları yer almaktadır.
SMC olarak, paslanmaz çelik CG5-X2977 silindirimiz, antibakteriyel filtrelerimiz ve JSY 5000H manifold valfimiz ile doğrudan gıda teması için vakum pedleri ve esnek tutucu parmaklar gibi birçok hijyenik tasarıma sahip pnömatik ürün sunuyoruz. Ayrıca halihazırda sizler için; gıda işleme tesisleri için portföyümüze yeni bir çubuk tipi elektrikli aktüatör de eklemekteyiz.
SMC’nin Hijyenik Tasarımlı Paslanmaz Çelik Aktüatörü – Kusursuz Performans
Elektriksel performans
Elektrikli aktüatörler her geçen gün, belirli uygulamalarda gıda-içecek endüstrisinde daha fazla ilgi görmektedir. Bu tür aktüatörler, örneğin pnömatik muadillerine kıyasla daha fazla konuma hareket edebildikleri için, şişelerin köpürmeden hızlı ve akıcı şekilde doldurulması gibi işlemler için idealdir. Ayrıca, farklı boyutlardaki ambalajları işlemek için de oldukça uygundur; zira bu tür uygulamalarda esneklik ve geniş hareket aralığı önemli avantajlar sağlar.
HF2A-LEY serisi bar tipi elektrikli aktüatörümüzün öne çıktığı özellikler: IP69K seviyesine eşdeğer sızdırmazlık koruması, paslanmaz çelik kullanımı, FDA uyumlu yapı malzemeleri, yuvarlatılmış dış tasarım ve NSF H1 gıda sınıfı gres. Bu sayede, özellikle gıda kesme, doğrama veya dolum makineleri geliştiren üreticiler ile düzenli temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerine tabi makineler kullanan gıda tesisleri için somut faydalar sunar.
SMC Elektrikli Aktüatör – Toz Geçirmez / Basınçlı Su Korumalı (IP69K Eşdeğeri) Bar Tipi Yoğun Yıkamalara Karşı Dayanıklı
Uzun yıllar boyunca elektrikli aktüatörler, yoğun yıkama prosedürleri nedeniyle gıda endüstrisi için uygun görülmüyordu. Ancak IP69K seviyesinde sızdırmazlık koruması, HF2A-LEY elektrikli aktüatörümüz gibi bileşenlerin, gıda sektöründe yaygın olarak kullanılan aralıklı su jeti uygulamalarına dayanmasını mümkün kılıyor. Ancak şunu net olarak belirtmek gerekir ki, bir bileşenin yüksek bir IP koruma seviyesine sahip olması, sert temizlik kimyasallarına dayanıklı olduğu veya 50–60 °C sıcaklıktaki suda uzun süreli daldırmaya uygun olduğu anlamına gelmez. Bu nedenle, gıda endüstrisindeki tüm süreçlerde bileşen tasarımına bu unsurları da göz önünde bulunduran bütüncül bir yaklaşımla yaklaşmak kritik öneme sahiptir.
Gıda ve içecek uygulamalarında kullanılacak elektrikli veya pnömatik otomasyon bileşenleriyle ilgili en doğru yönlendirmeyi almak için SMC uzman ekibimizle iletişime geçin. Hem HACCP prensipleri hem de EHEDG hijyenik tasarım rehberleri konusunda eğitimli, tam yetkin mühendislerimiz; gerek makine üreticileri, gerekse gıda üretim tesislerinin farklı ihtiyaçlarına yönelik çözüm ve öneriler sunmaya hazırdır.
